Zo’n zes jaar geleden startten Stijn Thijs (°1994) en Mélissa Aussems (°1990) in Voeren bakkerij Equilibrium. Daarvoor was er 15 jaar geen bakker meer in het dorp.
“Op een gegeven moment kregen we van een klant een familierecept voor ‘Platz-koek’. Dat recept had de vrouw van haar moeder gekregen, die het wellicht ook zelf had gekregen van iemand. Het is dus goed mogelijk dat het recept 100 jaar of ouder is!”, vertelt Stijn, die dit soort koeken kende als een ‘gateau de Verviers’.
Ze gingen aan de slag met het recept en experimenteerden met verschillende suikers en zoetstoffen, voegden wat extra zout toe (want nu gebruiken ze boter of reuzel in plaats van het vroeger gebruikte, zoutere spekvet) en zo kwamen ze tot de huidige versie van de koek.
Stijn gaat verder: “Platz-koek is een typisch gateau de voyage, zoals bijvoorbeeld ook cake of frangipane. Dat zijn koeken die meerdere dagen bewaard kunnen worden en dus ideaal zijn om mee te nemen naar het veld, op zee of op reis.”
Ter demonstratie van de bereiding van de Platz-koek heeft Stijn alle ingrediënten voor de koek klaargezet en gebruikt hij een oude kneedmachine, het laatste apparaat dat gekocht werd door Mélissas grootvader, die vroeger een bakkerij had in Moelingen. Maar uiteraard gebeurt de bereiding meestal in grotere hoeveelheden en met modernere machines. “Deze morgen om 6u heb ik het Platz-koekdeeg al klaargemaakt, want dat moet ongeveer 3 uur rijzen”, legt Stijn uit. Perfecte timing, want tijdens ons gesprek kunnen de gerezen koeken in de oven.
Een klant van de bakkerij hoort ons praten over de Platz-koek en als ik vraag naar de oorsprong van de naam vertelt hij ons graag dat hij vermoedt dat dat komt van de ‘plaats’, de centrale leefruimte in de oude huizen, waar de Leuvense stoof stond en waarin deze koeken van oudsher gebakken werden.
Niet veel later klinkt het signaal dat de koeken uit de oven mogen. De koeken worden afgewerkt door ze in te smeren met boter (vroeger gebeurde dat meestal met suikerwater), zo blijven ze wat langer houdbaar. Op kamertemperatuur zijn ze een drietal dagen te bewaren, in de frigo tot een week (maar dan kan je ze best eerst even opwarmen).
De koeken zijn blijkbaar populair. “We maken deze koeken enkel op bestelling of op feestdagen, wanneer we doorgaans geen vlaai maken. De niet-bestelde koeken komen in de etalage en zijn vaak snel verkocht. De gebruikelijke maten zijn 24, 18 en 7 cm diameter.
Regelmatig krijgen we van de kerkfabriek ook de vraag om koeken op grote platen te bakken, die ze na de Kerst- of Paasmis versnijden om uit te delen. En ook tijdens de Bronk (zie https://volkskunde-limburg.be/kermis-in-moelingen/ ) worden ze uitgedeeld. En voor Driekoningen maken we in Moelingen ook elk jaar zo’n 150 koeken, met daarin bonen verstopt.”
De vrouw van wie Stijn en Mélissa het recept kregen, bestelt ze ook regelmatig om mee te nemen naar haar moeder. Dat bewijst wel dat de koeken gesmaakt worden!
