Kermis in Moelingen

Zodra de vakantie op haar einde loopt, maken de inwoners van Moelingen zich op voor de kermis. Elders in Voeren en aan de andere kant van de grens, namelijk in Nederland, wordt dit feest “bronk”  genoemd. Het eerste weekend van september is het zover: het zijn dagen om naar uit te zien en te beleven. Jaarlijks wordt er een heel kermisprogramma opgesteld door “De Stoet” en dit reeds gedurende 125 jaar.

“De Stoet” is de Vlaamse vereniging die haar wortels vindt in de dorpspolitiek. Einde 19de eeuw was er een vete tussen twee families, namelijk Houbiers en Walpot (ook groep nr. 2 genoemd). Groep nr. 1 had toen de meerderheid in de gemeenteraad. Balthus Walpot heeft aan groep 2 de naam ‘De Stoet’ gegeven en hij schreef een strijdlied. Na 1964 evolueerde De Stoet naar een Vlaamse socio-culturele en folkloristische vereniging. De Voerstreek was toen overgeheveld van Luik naar Limburg, maar de politieke problemen waren hierdoor niet opgelost, wel integendeel: de Luiksgezinden wilden zich niet bij deze politieke beslissing neerleggen.

kindernamiddag met fun, spel en show
Reidansen (of Cramignon) o.l.v. de voordanser met een boeketje bloemen in de hand.

De kermis in Moelingen gaat door in een tent waar in tijden van gemeenteraadsverkiezingen de lijst “Voerbelangen” wordt voorgesteld.

Het kermisweekend begint op zaterdag 3 september 2022 vanaf 14.00 u. met een kindernamiddag met fun, spel en show. Voor de volwassenen is er dan tot laat in de avond muziek en dans en veel leute, plezier en bier. Op zondag gaat het feest verder; het begint in de voormiddag met frühshoppen en muziek vanaf 10.30u. De dorpsgemeenschap komt weer samen in de tent om te genieten van een heerlijk ontbijt met spek en eieren om dan in de namiddag het ganskoppen mee te maken.

Proberen de kop van de gans af te slaan.
Proberen de kop van de gans af te slaan.

Een dode gans wordt ondersteboven in een mand opgehangen in het midden van de feesttent. Het dier werd op voorhand volgens de regels van verdoofd slachten gedood. Hiervoor zijn enkele jaren geleden protocollen ondertekend. Iedereen die dit wenst kan één of meerdere lotjes kopen om mee te doen. Vervolgens worden de lotjes getrokken en dan mag de kandidaat,  geblinddoekt en enkele malen rondgedraaid, éénmaal met een botte sabel en op aanwijzingen van het uitbundige publiek proberen de kop van de gans af te slaan. Dit brengt veel jolijt mee en de winnaar mag de gans mee naar huis nemen. ’s Avonds wordt opnieuw het dak van de tent geblazen met de nodige muziek en ambiance.

de winnaar mag de gans mee naar huis nemen.
De winnaar mag de gans mee naar huis nemen.

Tot 2019 werd er kermis gevierd tot en met de dinsdag maar sinds de corona-jaren is het feest ingekort tot en met maandag . Op maandagavond vanaf 18.30 u. start het traditionele reidansen met de vlaggenparade onder begeleiding van de harmonie Berggalm uit Noorbeek.  Er is steeds een voordanser met een boeketje bloemen in de hand; hij of zij bepaalt de route door het dorp. De reidansers, vooral meisjes, trekken dan springend, hand in hand, door de straten. Op enkele plaatsen wordt halt gehouden om iets te drinken. Uiteindelijk komen de reidansers en de vlaggendragers aan op het kerkplein. Hier wordt dan het Limburgs volkslied en de Vlaamse Leeuw gezongen. Verder wordt de avond afgesloten in de vroege uren met muziek en bier.

De Luiksgezinden organiseren hetzelfde weekend ook festiviteiten, die dan enkele straten verder doorgaan in een aparte feestzaal: op vrijdag een muziekavond en op zondag een BBQ, gevolgd door enkele muziekoptredens. In het verleden leidde dit vaak tot ware knokpartijen maar dit is geschiedenis. Nu vieren beide groepen hun eigen feest, los van elkaar en in peis en vree.

De benaming ‘Bronk’ verwijst naar een feest van religieuze oorsprong, dat begint met de sacramentsprocessie, gevolgd door kermis en het reidansen van de cramignon. Dat gebeurt onder meer in het Nederlandse Eijsden: Wikipedia Bronk in Eijsden

In het lokale dialect van Moelingen spreekt men nog wel van ‘cramignon’ (de benaming die net als de dans afkomstig is uit het Luikse), maar in de reclame voor de kermis wordt de laatste jaren steeds de term reidansen gebruikt.

Theo Broers heeft in vroegere bijdragen ook gegevens over de kermis in Moelingen verstrekt, onder meer: Over oogstfeesten, de voorlopers van de kermis: voor meer info klik hier

Over de cramignon : Jaarkalender-2010-2018 en ook 2021/01/deel-12-feest.  Hieruit blijkt ook dat lokale tradities snel kunnen evolueren.

Kermis in Moelingen is een belangrijk dorpsgebeuren van samenhorigheid en het Vlaamse karakter van Voeren wordt benadrukt met het wapperen van de Vlaamse Leeuw aan de feesttent en de leeuwenvlaggenparade.

Deze Informatie is verzameld door Reinhilde Pieters bij Jean-Marie Aussems en Toon Colen.

Jean-Marie is een jonge 60-er, geboren en getogen in Moelingen. Hij is leraar Nederlands in de Provinciale Secundaire School Voeren. Hij is ook meewerkend lid geweest van De Stoet. 

Toon Colen is een inwijkeling van bijna 40. Hij is gedreven en graag actief in het dorpsleven van Moelingen.

 

1 Response

Plaats een antwoord

Gerelateerde berichten

Limburgs Volkskundig Genootschap