Jaaroverzicht in Lego

Maarten Verlinden studeerde filosofie en is leraar zedenleer en filosofie. Daarom is hij erg begaan met wat er in onze wereld gebeurt en hoe dat kan geduid worden. Maar hij is ook al van jongs af een verwoed bouwer met legoblokjes.Hij verenigt zijn interesse in het wereldgebeuren en zijn passie voor Lego in zijn jaaroverzichten.
Hij bouwt gedurende het jaar een vijftigtal treffende taferelen uit de actualiteit, enkel met Legomateriaal. Die bouwwerken plaatst hij samen op een grote vierkante tafel. Zo ontstaat er een jaaroverzicht dat klaar is tegen november.

Maarten is dus een legokunstenaar. Hij kon voor het eerst zijn lego-jaaroverzicht tonen op een kunsttentoonstelling in ‘Artikel 27’ in Zonhoven, einde 2015. Vervolgens kreeg hij vragen van de bibliotheek van Zonhoven om zijn jaaroverzicht ook daar op te stellen. En elk jaar groeit de belangstelling en komen er vragen van nog meer bibliotheken: van zijn eigen gemeente Heusden-Zolder, en verder Ham, Dilsen, Beringen…

Heel veel te zien op een kleine oppervlakte

Maarten begint te bouwen aan een nieuw jaaroverzicht in de loop van mei, en zes maanden lang is hij er dagelijks ermee bezig. Elk tafereel moet goed overdacht worden, en zoals het past voor een filosoof stelt Maarten zichzelf vele vragen:Is het thema voldoende beklijvend? Heeft het een morele dimensie? Zit er een dilemma in? Kan het visueel gebracht worden? Is er geen verkeerde interpretatie mogelijk? Is het geen herhaling van vorig jaar?Sinds enkele jaren verwerkt Maarten een rode draad in zijn creatie. In 2022 was dat de oorlog in Oekraïne. Dit jaar vormt de geschiedenis van Vlaanderen de buitenrand van zijn jaaroverzicht, omdat er in 2023 veel aandacht is gegroeid voor onze geschiedenis.

Ondanks het enorme aanbod aan legosteentjes en -figuurtjes moet Maarten soms hard zoeken om zo juist mogelijk weer te geven wat hij wil. Het was bijvoorbeeld erg moeilijk om in 2021 legofiguurtjes met mondmaskers te vinden. Het aanbod was beperkt, maar Maarten heeft nagenoeg de hele voorraad ervan kunnen bemachtigen. Maarten heeft ook geleerd om stevige basisplaten te bouwen, die hem de nodige creatieve mogelijkheden geven en die het vervoeren van de aparte taferelen gemakkelijk maken zonder schade. In de eerste jaren duurde het verhuizen van zijn jaaroverzicht een ganse dag, nu wordt de klus geklaard op drie uur tijd. Hij krijgt een beetje hulp van zijn vriendin en zijn moeder, maar kunstenaar zijn is toch vooral een solo-ambacht.

De geschiedenis van Vlaanderen omkadert de actualiteit

Zijn twee kinderen, pubers, hebben er geen aandacht voor maar de interesse bij het publiek is groot. Naast de opstelling liggen er vragenlijsten, en deelnemers aan deze miniwedstrijd kunnen hun antwoorden deponeren in een bus die erbij staat. Vorig jaar zaten er een duizendtal ingevulde vragenlijsten in de bus, vooral van kinderen. Die winnen graag de hoofdprijs: een legodoos.Volwassenen vullen die vragenlijst meestal niet in, maar ze komen wel kijken; Maarten schat hun aantal op vier- tot vijfduizend. Mooi is wel dat het vaak de kinderen zijn die aan hun ouders uitleggen wat er te zien is. En de reacties van de bezoekers zijn altijd positief.

Maarten geniet terecht van de belangstelling voor zijn werk, en ook dat hij mensen aan het denken kan zetten. Zijn jaaroverzicht kwam ook al in verschillende kranten, op radio en TV. Sommige scènes kunnen mensen diep raken, bijvoorbeeld de brand in een leegstaand huis in Beringen in 2019, waarbij twee brandweer mannen het leven lieten. Ook het popje van Jürgen Conings onder een boom sprak mensen aan, het verdween…

Een zekere Connor voert het grote woord tegen politieagenten, terwijl verder hun busje een pipidouche krijgt

Maarten kan erg genieten wanneer het laatste blokje geplaatst is, en hij kan kijken naar zijn afgewerkt jaaroverzicht, het werk van zes maanden. Naast vele uren denken en bouwen kost het jaaroverzicht ook geld, want Lego is niet goedkoop. Maarten krijgt een beperkte kostenvergoeding van de bibliotheken waar het jaaroverzicht getoond wordt, maar hij vindt het resultaat zeker de eigen investering waard. Met gemengde gevoelens begint hij aan de afbraak na de tentoonstellingsperiode. Hij heeft wel twee maanden nodig om alle blokjes en elementen goed te sorteren, om er enkele maanden later weer mee te kunnen bouwen zonder te veel zoekwerk.

Maarten glundert bij zijn jaaroverzicht 2023

Maarten droomt ervan om de actualiteit wekelijks in beeld te kunnen brengen, er is plaats voor 52 taferelen op zijn tafel, maar de actualiteit heeft nauwelijks een agenda. Hij heeft ook gezocht naar collega’s, die iets gelijkaardigs doen, maar tot nog toe zonder resultaat: het lego-jaaroverzicht van Maarten is uniek in de wereld.

Gesprek door Luk Indesteege met Maarten Verlinden in de Bibliotheek van Heusden-Zolder op 18 december 2023

Plaats een antwoord

Gerelateerde berichten

Limburgs Volkskundig Genootschap