Het ontstaan van de traditie
Sinds 1947 is Wiemesmeer, gehucht van Zutendaal, het centrum van de jaarlijks terugkerende Sint-Hubertusviering. Destijds passeerde woudmeester Gibert Bodeux regelmatig al fietsend de Sint-Jozefskerk van Wiemesmeer, gelegen te midden van ‘een schijn van dennenbossen’. Daar ontmoette hij Eerwaarde Heer Peeters, toen rector. Zij werden de geestdriftige bezielers van de Sint-Hubertusfeesten.
Het is een wit gotisch kerkje zo smetteloos als de rijbroeken van de jagers en zo stijlvol als de jonkers die statig hun paarden nog voor de aanvang van de jacht voor de bewonderde ogen der toeschouwers laten defileren. (website Sint-Hubertusfeesten)
veranderende wetgeving
Toen de lange jacht met rennende honden bij wet verboden werd, is men overgegaan naar de traditie van de slipjacht. Deze manier van jagen is overgewaaid uit Nederland. De jachthoornkring De Gezellen van Sint-Hubertus uit Wiemesmeer werden eind jaren zestig, en nu nog, al gevraagd om her en der in Nederland de slipjacht te komen opluisteren met hun jachthoornklanken. Deze jachthoorngroep bestaat nog steeds en speelt een belangrijke rol in de feesten. Het Sint-Hubertuscomité kwam destijds in contact met de inrichters van de slipjacht Udenhout (Nederland). Zij waren bereid om met de equipage en de meute (De Veluwe Hunt) een slipjacht te komen verzorgen in Wiemesmeer ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Sint Hubertusviering Wiemesmeer (1972).
Het verloop van de feesten
De traditionele Sint-Hubertusviering vindt altijd plaats op 3 november: dan worden ook de (jacht)dieren gezegend. Tijdens de viering worden er gewijde broodjes uitgedeeld en de priester zegent het volk en de paarden. Die gewijde broodjes zijn een traditionele remedie tegen hondsdolheid. Nadien trekt men in stoet naar de Lourdesgrot. Daar zegent de priester het woud, gevolgd door een receptie. De laatste zondag van oktober vindt de slipjacht plaats. De avond voorafgaand aan de slipjacht wordt een concert gegeven en een week daarvoor is er een fuif voor de inwoners van Zutendaal zelf. Ook doorheen het jaar worden er diverse activiteiten vanuit het comité georganiseerd: bijvoorbeeld een talentenjacht in augustus, een midzomertocht voor ruiters / fietsers / wandelaars tijdens de langste dag van het jaar, toneelstukken in open lucht en een vrijwilligersdag voorde honderden vrijwilligers. Men gebruikt de tradities van vroeger als saus om deze activiteiten smaak te geven. Tot slot vindt er ook een banket plaats waarbij het Limburgs natuurnetwerk wordt uitgenodigd, tezamen met genodigden van de boswachterij, commerciële bedrijven en de lokale politiek. De activiteiten vinden steevast plaats bij de kerk van Wiemesmeer, de Lourdesgrot of in en rond de omliggende bossen van Zutendaal, Genk, As, Maasmechelen,…
De organisatie
Het comité treedt op als organisator en is een volledig jaar bezig met de voorbereiding op de feesten, vanaf 4 november start alweer de voorbereiding voor het jaar dat gaat komen. Daniël is ondertussen 10 jaar voorzitter van het comité, ooit waren het drie verschillende verenigingen: het 3 november comité, het jachthoorncomité en het slipjachtcomité. Deze drie zijn recent gefusioneerd tot één vereniging. In de statuten staat dat het comité als doel heeft om iedereen die gebruik maakt van de natuur te verenigen. Uiteraard horen de inwoners van Wiemesmeer en Zutendaal hierbij. Onder het doelpubliek vallen onder andere ook jagers, recreanten, ruiters, koetsiers, wandelaars, maar ook lokale politici. Men wil de communicatie bevorderen en de traditie van Sint-Hubertus in leven houden door alle gebruikers van de natuur samen te brengen.
Andere Sint-Hubertustradities.
In het dorpje Saint-Hubert viert men ook de heilige Hubertus, maar het is op dezelfde dag als in Wiemesmeer feest. Daarom is het lastig voor de leden van het comité om dit feest te bezoeken. Slipjachten worden op verschillende plaatsen georganiseerd, evenals zegeningen van dieren. Het comité van Wiemesmeer neemt een unieke positie in omdat het als enige deze verschillende tradities bij elkaar brengt in één evenement: de jacht, de 3 november viering én de zegening van de dieren.
Het publiek
De volledigheid van dit verhaal zorgt er ook voor dat heel veel jonge mensen deelnemen aan de activiteiten. De slipjacht trekt het meest publiek: dit jaar waren er onder andere 730 fietsers, 70 ruiters en een 30-tal koetsspannen in de stoet. Voor de toegang tot de sherrystop (de traditionele pauze tijdens de slipjacht) werden maar liefst 1.000 entreetickets verkocht. Kinderen zijn zowel toeschouwer als deelnemer. Op 4 december vindt er een initiatie van de slipjacht plaats: veel jonge mensen nemen hieraan deel. De jachthoornvereniging zoekt nieuwe leden: 8 leden zijn onder de 18 jaar. Ook de oudste zoon van Daniël leert zelf de kunst van het jachthoorn spelen. Toen Daniël zich engageerde in het comité was de traditie bij wijze van spreken op sterven na dood met een gemiddelde leeftijd van de leden van 80 jaar. Tezamen met boswachter Steve Cox hebben ze deze traditie een nieuwe elan gegeven.
De financiën
Het comité heeft een eigen boekhouding en genereert inkomsten dankzij sponsors, commerciële bedrijven en reclame. Verder krijgt men subsidies van de gemeente en de provincie. De gemeente speelt een actieve rol via het Limburgs natuurnetwerk en voorziet ook logistieke steun. Het comité is de gemeente hiervoor dankbaar: er is zelden een vraag teveel bij de inrichting van de traditie. Tot slot zijn er activiteiten met omzet, waarover al eerder sprake.
De toekomst…
Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan in 1997 werd een kleine brochure uitgegeven. Deze werd gedigitaliseerd en is te lezen op de website van de feesten. De lokale erfgoedvereniging is bezig met een inventaris van het archief van de vereniging: het comité heeft dit archief overgenomen. Dit erfgoed is men op dit moment aan het digitaliseren. Wie weet kan dit gebruikt worden voor een nieuw boek bij het 100-jarig bestaan van de feesten. Om naar uit te kijken in 2047 dus…
Gesprek door Jonas Slegers met Daniël Steffens, voorzitter van het comité Sint-Hubertusfeesten
Contactgegevens:
[email protected]
Tel. 089 39 19 39
Grotstraat 51, 3690 Zutendaal
www.sinthubertusfeesten.be
