Sinds 22 januari 2024 is Limburgse vlaai erkend als Beschermde Geografische Aanduiding. Ook rijstvlaai valt daaronder en die van Bakkerij Smets in Kanne is wel heel speciaal, want die komt uit de oude mergelgrot Het Avergat. Bakker Ronald vertelt.
Een traditie van (groot)vader op zoon
Ronald heeft de bakkerij nu als derde generatie al bijna 18 jaar, maar het begon allemaal bij zijn grootvader die vlak na de tweede wereldoorlog destijds bakkerij Schiepers opende. De rijsttaart is altijd al een vaste waarde geweest want mensen kwamen toen al van ver voor een goed stuk rijstvlaai. Toeristen uit Luik vertrokken met de bus richting Maastricht voor een rondleiding en ze stopten ook in Kanne bij het lokale danscafé. Ronalds grootvader zorgde voor een smakelijke afsluiter van de dag. De camionette waarmee hij de taarten vervoerde was telkens zo goed als leeg want ook in Wallonië viel de rijsttaart in de smaak. Zo komt het dat ‘Bakkerij Smets’ in Luik nog steeds een belletje doet rinkelen.
De mergelgrot Het Avergat
De wet van de Franse Revolutie stelde: wie bovengronds eigenaar is van een goed wordt daarmee ook eigenaar van de ondergrond. De vader van Ronald kocht een stuk landbouwgrond met het oog op de unieke mergelgrot. Toen wist hij nog niet dat deze mergelgrot, die zich 50 meter onder de grond bevindt, weleens dé oplossing zou kunnen zijn voor de grote vraag naar rijstvlaai.
De opslagcapaciteit voor rijstpap werd snel onvoldoende in de bakkerij. Ronalds vader nam grote emmers van 20 kilo rijstpap mee in zijn camionette richting de grotten, waar hij de wagen liet staan met een open autoraam. Een geslaagde test. Door de constante temperatuur van 12 graden in de grotten, zowel in de winter als in de zomer, waren extra frigo’s binnen de bakkerij niet meer nodig. Er is ook een vochtpercentage van 95% à 98% in de grotten waardoor de rijstpap vochtig blijft. Wanneer wij pudding maken en die in de frigo zetten, komt er een verhard velletje op. Dat kennen ze niet bij Bakkerij Smets.
Ook Ronald daalt ongeveer twee keer per week af om zijn rijstpap in de mergelgrot te bewaren. Jaarlijks worden er analyses op heel wat parameters (zoals bacteriën, schimmels, etc.) gedaan door een erkend labo. Telkens staan ze perplex van de resultaten want de klimaatopwarming heeft geen invloed op de ondergrondse omgeving.
Wou Ronald altijd al bakker worden?
Initieel mocht Ronald van zijn ouders geen bakker worden: “Ga eerst maar iets studeren en dan kan je nog zien”. Zijn ouders wilden hem eigenlijk sparen van het harde werk, want je moet er wel wat voor over hebben.
Ronald had de intentie om elektronica te gaan studeren op hogeschoolniveau, maar twee weken voor zijn studie begon vertelde hij aan zijn ouders dat hij toch echt wel bakker wilde worden in de bakkerij. Dat kwam als een verrassing want tot dan had hij zijn ouders nog nooit geholpen. De laatste twee jaren van het middelbaar deed hij opnieuw binnen de richting ‘patisserie’ en daar heeft hij ook zijn vrouw leren kennen. Ze wist dus onmiddellijk waar ze aan toe was, vertelt Ronald al lachend. Ronald en zijn vrouw vullen elkaar perfect aan. Zijn vrouw houdt zich ook graag bezig met het bureauwerk zoals de boekhouding, sociale media en de prijsaanpassingen. Ronald is praktisch aangelegd en staat vroeg op om erin te vliegen. Tijdens de drukste dagen staat hij om 3 uur ’s nachts op om door te werken tot 19.00 uur. Je moet wat over hebben voor hetgeen je graag doet.
Ronald kwam van school en legde andere en nieuwere accenten in de bakkerij. Het cliënteel en het personeelsbestand bleven groeien. Bakkerij Smets bakt ongeveer 1000 vlaaien per week en dat cijfer loopt op wanneer er feesten gepland zijn. Ze doen dat met één oven met vier verdiepingen waarin ze ongeveer 35 grote vlaaien van 28 à 29 cm doorsnede kunnen bakken. De prijs-kwaliteit zit ook goed want uit zo een grote taart, die schommelt tussen 10 en 15 euro, kan je gemakkelijk 10 stukken halen. Ideaal voor een verjaardagsfeest, communiefeest of huwelijk.
Het is een stiel die je met hart en ziel moet doen. Ronald hoopt dat hij opvolgers zal vinden met evenveel passie, wanneer zijn tijd als bakker erop zal zitten.
