Nieuwe voordeuren

Limburgers houden van feestjes, en allerhande aanleidingen daartoe worden gretig aangepakt, met veelhelpende handen.De koploper van de redenen om te feesten het ganse jaar door zijn de ‘ronde’ verjaardagen, wanneer iemand van de familie, buren of vrienden een ‘nieuwe voordeur’ krijgt: 20, 30, 40… jaar wordt.Dat is dé aanleiding om de voortuin van de betrokkene te versieren met daarin een duidelijke boodschap: wij wachten op een verjaardagsfeestje. Die boodschap wordt vaak geïllustreerd met tientallen lege drankflessen.

Anouchka wordt 40 in Beverst.

Meestal hangt er ook een gelegenheidsgedicht van welluidende karamellenverzen die de (on)deugden van het feestvarkentje beschrijven, en nogmaals duidelijk maken dat enkel een feest volstaat om in vrede en vreugde verder samen te leven. Enkele citaten:

  • Een fijne verjaardag van elke buur, we horen wel welke dag en welk uur
  • Het bereiken van 40 is een mooie reden voor een feestje, zet het al maar klaar, wij komen eraan
  • Ons M(V)arkske wordt 50. Bij de brouwer leerde hij de stiel van het drinken, en hij begon al meer te stinken…
  • Marc 50 wordt verdacht van kaalheid, smokkelen, versieren van vrouwen… Vonnis: een BBQ
  • Koester je buik en onderkinnen, echte schoonheid zit vanbinnen
  • Laat de flessen maar knallen, wij laten dadelijk alles vallen
Benny 40 in Opoeteren.

Het versieren van de voortuin gebeurt vaak onverwacht bij nacht, om de verrassing voor de feesteling maximaal te maken. De geheime vergaderingen en de uitgestreken gezichten vooraf zijn tevens een onderdeel van de pret.  Maar er zijn uitzonderingen op de geheimhouding vooraf. Zo kreeg een fietsenmaker uit Kuringen reeds 100 dagen voor zijn 50ste verjaardag een aftelbord voor zijn huis, en elke dag werd het aftellen keurig aangepast

Fietshandelaar Dave gaat 50 worden in Kuringen.

Het versieren van voortuinen bestaat reeds vele decennia. De oudste aanleiding is wellicht het vieren van gouden bruiloften, waarbij niet enkel het huis van de feestelingen versierd werd, er werden ook boompjes met papieren rozen langs de straat geplaatst. Na de tweede wereldoorlog zijn er andere voortuin versieringen bijgekomen, zoals de nieuwe voordeuren. Een bijzondere versie zijn de ossenfeesten: wanneer een dertigjarige nog ongehuwd is kan hij een (soms betonnen) os in de voortuin krijgen, en worden er duidelijke boodschappen in de buurt verspreid: Jos = Os! Dat is een vorm van charivari of volksgerecht: betrokkene voldoet niet aan de maatschappelijke norm om een gezin te stichten. Deze ossenfeesten waren tussen de jaren ’60 en ‘10 erg populair in NO-Limburg, maar de laatste jaren zijn er veel minder. De maatschappelijke normen over gezinsvorming verzwakken, er wordt blijkbaar minder gespot met alleenstaanden.

Opglabbeek Os 15 jan 11.
Dries is os.

Versierde voortuinen hebben vaak een thema: het beroep of een hobby van de feesteling. Bij 50-jarugen zien we geregeld een pop die verwijst naar de stokoude Bijbelse figuren Abraham of Sarah. Sommige verenigingen hebben een voorraad van oude deuren, die ingezet kunnen worden waar nodig. Zo komt het wel eens voor dat iemands huis helemaal omringd wordt met tientallen deuren. Andere verenigingen hebben een stevige os in voorraad, die gehuurd kan worden, verplaatsingen inbegrepen

As Sara 29 okt 10.

Verslaggever Luk Indesteege
Foto’s uit de collectie van LVG
In 2011 gaf het Limburgs Volkskundig Genootschap LVG een boek uit met als titel: Limburg siert en viert, volkscultuur in voortuintjes.  Digitaal te bekijken via deze link:
https://volkskunde-limburg.be/wp-content/uploads/2019/01/Limburgs-volkskundig-genootschap-artikel-Limburg-siert-en-viert.pdf

Plaats een antwoord

Limburgs Volkskundig Genootschap