Op sommige plaatsen in Limburg gebeurt er iets speciaals in de kerstperiode (half dec – begin jan): straten, gevels en voortuinen worden versierd met stemmige verlichting, kerststallen, aangeklede kerstbomen. Een klein landelijk gehucht in Kuringen (Hasselt) verwierf hierin naam en faam: Tuilt. Dankzij de inzet van de Tuiltenaren trekt hun sfeervolle kerstbeleving jaarlijks vele bezoekers; per avond zijn dat ongeveer 300 mensen. Ze komen van ver: Houthalen, Landen, Heers, Leopoldsburg, zelfs uit Gent, St-Martens-Latem en Nederland! Velen komen elk jaar terug – zelfs tot 5 keer in een jaar.
Hoe is dit ontstaan?
Tuiltenaren in de Beyenstraat kenden elkaar als buren, maar ook door hun inzet voor de organisatie van “de 4 kamp” (een wedstrijd waarin buurten uit Tuilt het tegen elkaar opnemen) en een zomer BBQ . Een oud-schoolmeester die aandrong om “nog iets” te doen om het buurtleven extra aan te wakkeren en het aanbod van het Hasselts stadsbestuur om gratis kerstbomen te leveren, gaven Ludo Uten (uit de Beyenstraat) een duwtje in de rug en dat was in 2013 het startschot voor de Beyenstraat.
Bijkomende stimulans: de stad Hasselt geeft prijzen aan de mooist versierde straat. De prijs van de jury is een buurtfeest (met tent, eten en drinken). Daarnaast is er een blijvend bord als mooiste kerstbuurt, een publieksprijs en erkenning door bezoekers.
Hoe verloopt het?
Om eenheid, schoonheid en harmonie te brengen in de straatversiering is coördinatie en overleg noodzakelijk, zowel praktisch als creatief. In de Beyenstraat gebeurt dat door 10 mensen -eigenlijk 5 koppels- (waaronder Hilda Putzeys en Benny Truyers). In de Pelgrimlaan is het Mevr. Madeleine Troosters die de creatieve ideeën aanstuurt.
Degelijke onderlinge communicatie is eveneens belangrijk. In de Pelgrimlaan gebeurt dat via een Whatsapp-groep waarin alle betrokken huizen opgenomen werden; het coördinatieteam van de Beyenstraat houdt vergaderingen volgens een beurtrol bij een van de koppels. Verder wil elke straat haar ‘eigenheid’ in de verf zetten (bv. bijen in de Beyenstraat, lammetjes in de Lammerweg). Om het gehucht te doen stralen, is er competitie tussen de straten onderling.
De inzet en het creatief gehalte is hoog in Tuilt, zo ook de inspanningen om materiaal te maken dat bestand is tegen (langdurige) regen en wind. Benny Truyers construeerde eigenhandig bijen met gebruikte “activa”-flesjes die hij vol spoot met PUR-schuim. Voor het kopje gebruikte hij een isomo-bolletje, hij verfde het geheel geel en trok met zwarte tape de “streepjes”. Zijn werk begon in juli; in december waren 300 bijtjes klaar. Net als hij beginnen heel wat Tuiltenaren te knutselen in de zomer: er wordt zelfs gehaakt, gebreid… op vakantie aan de rand van het zwembad! In de Pelgrimlaan kozen ze in 2023 voor dingen die ze zelf met recuperatiemateriaal konden maken (bv. figuurtjes van ijzertjes van champagneflessen).
De kerstbomen worden in oktober aan de dienst Groen besteld. In de Beyenstraat worden zakken gevuld met versieringen – in 2022 waren hiervoor 2 dagen nodig – en bezorgd aan elk huis. Tegen 20 december moeten de bewoners van elk deelnemend huis alles geïnstalleerd hebben.
“De hut”: gezelligheid troef!
Een toegevoegde waarde in de meeste straten is “de hut”, een aangename stopplaats waar wandelende bezoekers en bewoners elkaar ontmoeten en iets kunnen drinken. In 2013 was dat in de Beyenstraat een eenvoudig klein tentje; het werd jammer genoeg door een storm ’s nachts weggeblazen. Dat bracht Ludo Uten ertoe om zijn garage in de kerstperiode ten dienste te stellen als “Beyenhut”. Voor de inrichting ervan heeft Ludo een volledige maand nodig; de afbraak neemt 14 dagen in beslag. Er zijn nog 5 andere hutten in Tuilt, nl in de Schouterveldstraat, de Tuilterstraat, de Roverstraat, de Heerstraat en het Rakerveld. De verantwoordelijken van elke hut maken onderling afspraken omtrent de openingstijden: het is immers de bedoeling om slechts beperkt open te zijn en elkaar niet te beconcurreren. Het werk in elke hut wordt in beurtrollen gedaan. Aan helpende handen geen gebrek!
Het effect?
De aantrekkingskracht van de prachtige versiering en de talloze lichtjes is overduidelijk. Maar nog meer vermelden de deelnemers de gezelligheid en de samenhorigheid die op deze manier in hun straat zichtbaar en haast tastbaar wordt. Het sluit bovendien naadloos aan bij de beleving van kerstmis. Zowel Ludo, een zeventiger, als Benny en Hilda, vijftigers, verwijzen naar hun christelijke opvoeding: kerstmis was en is nog een betekenisvol feest met gezellig samenzijn. Dochter Febe (16 jaar) wijst op het effect van de kerstversiering op zichzelf, de kinderen en andere jongeren. Zij worden er vrolijk van en noemen het gebeuren “magisch”. Febe wil op haar beurt in de toekomst een kinder- en jongerenwerking opzetten om gezamenlijk dingen te knutselen. In de Pelgrimlaan wonen Vlamingen, Syriërs, Serviërs, Chinezen, Turken, Marokkanen, Mexicanen en Antwerpenaren. Ook mensen van niet-Vlaamse origine doen mee en zitten in de Whatsapp-groep: deelname aan de kerstversiering betekent verbinding op lokaal vlak, binnen de lokale gemeenschap.
Het effect van de deelname van één straat of huis is erg aanstekelijk voor de omringende straten/huizen; jaarlijks is er uitbreiding. In de Beyenstraat zijn er slechts 2 à 3 huizen (van de 60) die niet meedoen; in de Pelgrimlaan doen er momenteel 104 mee en hopen ze op verdere groei. Anno 2022 participeert bijna de helft van de straten in Tuilt-centrum. Het voorbeeld van de Roverstraat die in 2012 zowel de jury- als publieksprijs won (een krachttoer die tot nog toe nergens in Hasselt herhaald werd) is toonaangevend in Tuilt. In 2015 ging de juryprijs naar de Lammerweg.
De situatie in 2022
Dankzij de enorme inzet van de Tuiltenaren, de tijd en energie die ze eraan besteedden, oogstte Tuilt in 2022 weer veel succes met zijn kerstversiering. Redenen hiervoor: de stijlvolle aanpak, het aantal deelnemende straten en huizen, het verrassend creatieve gehalte, de gezellige hutten, het verbindend karakter enz. Het is een pluspunt voor Tuilt dat je er als wandelaar alles kan zien op een vrij beperkt parcours – er zijn weinig “verafgelegen” straten. De jury was unaniem: van de 144 meedingende straten in Hasselt mag de Pelgrimlaan de juryprijs in ontvangst nemen in 2022. We wensen de bewoners een warm en hartelijk kerstbuurtfeest!
En opvallend: zelfs als er geen prijzen meer gegeven zouden worden, dan zouden de Tuiltenaren nog blijven werken aan hun kerstversiering. Het gaat hen immers vooral om verbinding, warmte en gezelligheid in hun lokale buurt. Ze zijn terecht fier en trots op hun verwezenlijkingen waarvan ze zelf volop genieten. Mocht je het festijn dit jaar gemist hebben: ga er volgend jaar beslist eens kijken!
