Op zondag 4 december 2022 was het weer feest in Paal (Beringen). De lokale mijnwerkers vierden hun patroonheilige Barbara naar jaarlijkse gewoonte, ze doen dat in Paal reeds sinds 1951. Ook na de sluiting van de mijn in Beringen in 1989 bleef de Barbaraviering ononderbroken plaatsvinden.
De traditionele ingrediënten van hun viering op 4 december zijn de Barbaramis in de kerk van Paal met receptie achteraf, en de vrijdag nadien een feestmaal voor de leden.
In de misviering wordt het Barbaragebed gebeden en de mijnwerkers die in het voorbije jaar overleden zijn worden herdacht met een gedachtenisprentje. De viering eindigt met een woordje van de voorzitter Dominique Aerts en het zingen van het Barbaralied:
O patronesse der goede dood, wil ons beschermen in alle nood.
O patronesse, toon ons uw macht wil ons beschermen in diepe schacht.
O patronesse, wij blijven trouw, spreid over allen uw mantelvrouw.
De pastoor sloot de misviering af met: Gaat allen in vrede, maar blijf toch nog even.
Er volgde immers een receptie achteraan in de kerk, die werd ingezet met een woordje van de burgemeester. Vroeger gingen de mijnwerkers na de receptie in de kerk nog op ronde in de cafés van Paal, om nadien aan te schuiven aan het feestmaal dat zelf bereid werd door leden van de mijnwerkersvereniging. Voor het cafébezoek zijn de leden te oud geworden; van de 112 leden zijn er nog maar 8 jonger dan 70.
Dit jaar had het feestmaal voor de eerste keer plaats in een restaurant omdat de bestuursleden, die de maaltijd bereidden, ook een dagje ouder worden. Ook is de groep groter geworden. Vroeger mochten alleen de mijnwerkers komen. Nu mogen de brancardiers ook mee aanschuiven. Er waren dit jaar 41 deelnemers. Gedurende dat feestmaal is er een tombola en het woordje van de proost; die rol wordt al enkele jaren vervuld door Patricia Vuegen, die de mijnwerkersvereniging met raad en daad ondersteunt.
Bij de festiviteiten dragen de mijnwerkers fier hun mijnuniform: Blauwe kiel en blauwe broek, rode bolletjeszakdoek rond de nek, de puthelm op het hoofd en hun mijnlamp aan de hand. Sommigen van hen zijn ook mijnwerker-brancardier. Zij gaan jaarlijks met de diocesane bedevaart Limburg naar Lourdes mee om te helpen bij het ziekentransport. Er is ook een derde soort leden van de mijnwerkers-brancardiersvereniging: brancardiers die geen mijnwerker geweest zijn; zij feesten ook mee maar zij dragen een blauwe T-shirt als uniform.De evolutie naar brancardiers is de belangrijkste verandering die de vereniging meemaakte, en zo ontstond er ook plaats voor vrouwen.
De vereniging wil verder verjongen om de traditie van de Barbaraviering te laten voortbestaan, en daarom zijn er dit jaar enkele nieuwe initiatieven: Een kleurwedstrijd voor kinderen van de lagere school( met 30 inzendingen), en gedichtenwedstrijden voor jongeren van 12 tot 18 en voor volwassenen (met 8 inzendingen). Dit initiatief wordt mee ondersteund door ECRU, de erfgoedcel voor de mijnstreek. De prijzen worden uitgereikt op zondag 11 december.
In september organiseert de vereniging een eetdag voor iedereen in Paal, en zo verzamelen ze de nodige financiële middelen voor de verdere werking. Nadien begint de voorbereiding van de jaarlijkse Barbaraviering. Er werken een zevental leden mee aan die voorbereiding, onder de leiding van voorzitter Dominique. De impuls komt echter meestal van het oudste lid (92 jaar) die tijdig het signaal geeft: Zeg, ge vergeet Barbara toch niet hé.
In de voorbereiding zit heel wat werk:
De voorbereiding van het feestweekend begint met een symbolische actie: het beeld van de H Barbara wordt in de kerk van zijn 4m hoge sokkel gehaald, en versierd opgesteld vooraan in de kerk. Vervolgens zet het feestcomité de receptietafels klaar. De Barbaraviering eindigt een week later, met de uitreiking van de prijzen voor de wedstrijden en weer een receptie, ditmaal zelf bekostigd door de vereniging. Tenslotte wordt het Barbarabeeld weer op zijn sokkel geplaatst, en ze zetten er een mijnlamp bij! Gelukkig is het beeld niet te zwaar, het is vanbinnen hol.
De mijnwerkers houden sterk aan hun Barbaraviering. Het is de uitdrukking van hun vriendschap en verbondenheid, die in de gevaarlijke ondergrond zeer sterk was. Dat gevoel willen ze behouden en uitstralen. De viering wordt ook bijgewoond door mijnwerkers van de omliggende dorpen en familieleden. Er waren een kleine 200 aanwezigen in de kerk op 4 december. Aan het einde van de misviering verschenen ineens ook de lokale brandweermannen in de kerk. Zij verkiezen hun mede-patroonheilige vooral mee te vieren met de bluswerken van de receptie. Hapjes, fruitsap en wijnen worden betaald door het gemeentebestuur. Traditioneel schenkt de proost ook een fles jenever, Extra Smeets, maar de vrouwelijke proost laat deze taak liever over aan een van de mannen van het feestcomité. En dan helpen de borrels om de mijnverhalen aan te sterken. Een van de mannen zei: op het einde maken we bijna terug kolen.
Naast de eetdag van de vereniging in september zijn er nog andere bronnen om uit de kosten te geraken: Middenstanders voor de tombola, het gemeentebestuur voor de receptie in de kerk, mijnmuseum en ECRU dit jaar voorde wedstrijden. Het feestmaal voor de leden is in tegenstelling tot vroeger wel betalend geworden.
De lokale vereniging van mijnwerkers-brancardiers uit Paal gaat ook naar de Barbaraviering in Beringen, en ze weten dat er ook vieringen zijn in de andere mijnzetels. Maar daarmee hebben ze enkel contact gedurende de Lourdesbedevaart.
